“सुन्दरताको भण्डार सारा, के खनाया यसैमा राराकी अप्सरा” राराको सुन्दरतामा आधारीत रहेर म.बि.बि.शाह बाट २०२० साल तिर रचना गरिएको यि पक्तिहरुले राराको सुन्दरता लाई साच्चैको न्याय दिएको भान हुन्छ ।
पहिलो पटक २०७४ जेष्ठ ८ गते रारा पुगेको म २०८० मा २ पटक रारा पुगे । २०७४ सम्म रारा सपना ठुलो थियो अनि कता कता मनमा संका पनि लागी रहन्थ्यो कतै रारा घुम्ने योजना अधुरो हुने त होईन ? तर जहाँ ईच्छा त्यहाँ उपाय गत वर्ष एक पटक होईन दुई पटक पुगियो रारा ।
तल कर्णाली नदी अनी नदी संगै जोडिएको एकदमै साघुरो मृत्यु मार्ग जस्तो देखिने कर्णाली राजमार्गमा पछिल्लो समय निकै सुधार आईसकेको रहेछ ।
जाने बुझे सम्म रारा जानको लागी सबै भन्दा धेरै प्रयोग हुने रुट भनेको नेपालगंज बाट सुर्खेत, दैलेख , कालीकोट, जुम्ला हुदै मुगु को बाटो हो भने भाग्यमानीहरु नेपालगंज देखी मुगुको ताल्चा सम्म हवाई यात्रा गरी रारा पुग्ने गर्दछन ।
कोही कोही नेपालगंज देखी बाजुराको कोल्टी सम्म हवाई यात्रा गरी रारा पुग्ने गर्दछन र अलि रामै्र टे्रकिंगका शौखिनहरु बाजुरा जिल्लाको कोल्टि हुदै बाजुराकै हिमाली गाउँपालिका वाट मुगुको खत्याड गाउँपालिकाको बाटो पनि रारा सम्म पुग्ने गर्दछन् ।
मेरो पहिलो र दोश्रो यात्रा डडेल्धुरा बाट डोटी, अछाम, दैलेख, कालीकोट , जुम्ला हुदै मुगुको रारा सम्म भएको थियो भने तेश्रो यात्रा डडेल्धुरा, डोटी, अछाम, बाजुरा, बाजुराको कोल्टी हुदै मुगुको खत्याड गाउँपालिका र त्यहाँ बाट जुम्लाको गोठीज्यूला हुदै मुगु सम्मको नयाँ रुट प्रयोग गरेको थिए ।
डडेल्धुरा देखी डोटी अछाम, दैलेख हुदै जाने हो भने रारा सम्मको एकतर्फि दुरी हाराहारी ४०० कि.मि.हुन्छ । अछामको मंगलसैन बाट ठुलासैन हुदै अछाम र दैलेखको सिमा बेलखेत सम्म मध्यपहाडी राजमार्गको चौडा सडकमा रमाईलो यात्रा गर्न सकिन्छ जहाँ बाट कालिकोटको सदरमुकाम मान्म बजार जम्मा ५० किमिको दुरीमा रहेको छ ।
मान्मबजार वाट नाग्माबजार सम्मको जम्मा दुरी ५० कि.मि.को हुन्छ जुन जम्ला र कालिकोटको सिमानाहो र त्यही बाट राराको लागी बाटो छुटिन्छ ।
खस भाषाको उत्पतीस्थल भनेर जुम्लाको सिंजा उपत्यका लाई बिचमा चिरेर बगीरहेको हिमा नदीको तिरैतिर ९३ कि.मिको धुलाम्मे तथा कतैकतै बलौटे माटो सहितको बाटोमा पनि धेरै सुधार आईसकेछ ।
गोठिज्यूला बाट केही अघी पुगे पछि आउने अजंगको पिरेखोला भिरमा पुगे पनि जो कोहीको सातो जान्थ्यो । एक छिन टोलाएर यस्तो भिरमा बाटो कसरी काटे होलान भनेर टोलाउने गर्दथे तर आजभोली त्यो भिरमा पनि बाटो सुधार भएको रहेछ ।
रारा नजिकैको सल्लेरीमा होटेल तथा रिसोर्टहरु खुलेकाछन् । रारा ताल परिसरमा मात्र दुई वटा होटेलहरु थियो अहिले त मुर्माटपमा समेत होटेलहरु खुलीसकेछन् ।
५ कि.मि. लम्वाई अनी ३ कि.मि.चौडाई र १६७ मिटर गहिराईको रारा ? निर्मल पानीमा खेलीरहेका लेकाली असला जातका माछाहरु त्यस्तै तालमा बोटिंग गर्नुको मजा बेग्लै हुन्छ रारामा ।
रारा राष्ट्रिय निकुञ्जको मुख्य आकर्षण हो रारा ताल यसका साथै विभिन्न प्रजातीका फुलहरु , विभिन्न प्रजातीका चराहरु, विभिन्न जडिबुटिहरु निकुञ्जको आकर्षण हो यि बाहेक रारा पुगेपछी छुटाउनै नहुने गन्तब्य भनेको “मुर्माटप” रहेछ ।
